Một biện pháp trừng phạt được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua vào tháng 07/2020 nhằm trừng phạt các ngân hàng có hoạt động kinh doanh với các quan chức từ Trung Quốc. Nó được gọi là Đạo luật về Quyền Tự trị của Hồng Kông và các biện pháp này là phản ứng đối với luật an ninh mới của Hồng Kông – đạo luật đã bị các chính phủ trên toàn cầu lên án là vi phạm nền dân chủ. Hành động của Quốc hội chắc chắn là một thông điệp phản bác rõ ràng đối với Bắc Kinh, nhưng chính phủ Hoa Kỳ cũng có vô số công cụ khác, một trong số đó là Chương trình Đầu tư định cư EB-5.
Chức năng chính của Chương trình EB-5
Là một sáng kiến phát triển kinh tế được Quốc hội thực hiện vào những năm 1990, Chương trình Đầu tư định cư EB-5 được thiết kế như một con đường dẫn hàng tỷ ĐÔ-la Mỹ vốn đầu tư EB-5 từ các nhà đầu tư nước ngoài vào các thị trường Hoa Kỳ trên toàn quốc. Cơ hội đầu tư định cư này nhắm mục tiêu cụ thể đến các thị trường cần cứu trợ kinh tế nhất. Nói chung, mục tiêu trọng tâm hướng về các khu vực nông thôn và có tỷ lệ thất nghiệp cao.
Chương trình được hoạt động như thế nào? Các nhà đầu tư nước ngoài đáp ứng các yêu cầu về điều kiện có thể nhận được thẻ xanh Hoa Kỳ cho bản thân và các thành viên gia đình đủ điều kiện của họ, đổi lại họ sẽ đầu tư số vốn tối thiểu theo quy định trong một dự án được chương trình phê duyệt. Khoản đầu tư tối thiểu là 1,8 triệu Đô-la Mỹ hoặc 900.000 Đô-la Mỹ khi đầu tư vào vùng lao động mục tiêu (TEA).
Kể từ khi ra đời, chương trình này đã được các nhà đầu tư trên khắp thế giới chấp nhận và dữ liệu nghiên cứu năm 2019 của Nguồn lực Kinh tế & Chính sách chỉ chứng minh giá trị của chương trình một lần nữa. Theo số liệu thống kê năm 2019, các khoản đầu tư EB-5 đã thu về hơn 55 tỷ Đô-la Mỹ tiền vốn, cuối cùng đã tạo ra hơn 355.000 việc làm tại Hoa Kỳ chỉ trong năm 2019. Văn phòng Ngân sách Quốc hội xác nhận thêm rằng chương trình EB-5 hoạt động “không tiêu tốn nhiều chi phí cho chính phủ liên bang”. Điều đó có nghĩa là người nộp thuế ở Hoa Kỳ cũng không phải trả phí. Thay vào đó, các nhà đầu tư EB-5 sẽ là người chịu các chi phí này. Chương trình đã mang lại thành công cho tất cả mọi người tham gia và vẫn còn rất nhiều nhà đầu tư tiềm năng chưa được khai thác trên thế giới – đặc biệt là ở Hồng Kông.
Tiềm năng chưa được khai thác tại Thị trường EB-5 Hồng Kông
Môi trường chính trị tổng thể của Trung Quốc đã tạo ra một cơ hội chín muồi để Quốc hội Hoa Kỳ khai thác sức mạnh tổng hợp và có thể dễ dàng được vun đắp mối quan hệ giữa Hồng Kông và Hoa Kỳ. Cải cách EB-5 có thể thu hút thêm các nhà đầu tư Hồng Kông, điều này sẽ mang lại lợi ích to lớn trong việc hỗ trợ tạo việc làm cho Hoa Kỳ trong nền kinh tế hậu Covid và một con đường trực tiếp để công dân Hồng Kông thoát khỏi sự chỉ đạo của chính phủ Trung Quốc trong thời gian họ cần nhất.
Việc ban hành các cải cách dựa trên sự đồng thuận của Quốc hội chắc chắn sẽ cải thiện tình hình hiện tại của cả hai nước. Chỉ với một số điều chỉnh đơn giản, cơ quan quản lý có thể đồng thời chịu trách nhiệm kích thích kinh tế bằng hình thức tạo việc làm; thu hút nhân tài mới, có trình độ học vấn cao vào thị trường; và tiếp tục gây ấn tượng bằng thông điệp dân chủ là điều tối quan trọng để thành công đối với chính quyền Bắc Kinh.
Vì vậy, làm thế nào chúng ta có thể chắc chắn rằng quy định mới có thể tạo điều kiện cho việc này xảy ra? Bởi vì việc này đã diễn ra ở các quốc gia khác. Hoa Kỳ chỉ đơn giản là sẽ làm theo.
Các Chương trình Cạnh tranh nhắm đến Hồng Kông Đã Tồn tại
Cả Canada và Vương quốc Anh đều đã nhận ra những lợi ích tiềm năng của việc hỗ trợ người dân Hồng Kông trong các nỗ lực kinh tế và chính trị của họ. Một số quốc gia trên toàn cầu cung cấp các cơ hội khuyến khích đầu tư, nhưng hai quốc gia này có các chương trình có vẻ phù hợp với hệ thống nhập cư của Hoa Kỳ.
Thị trường Canada đã biến đổi trong 20 năm
Khi Hồng Kông gần kết thúc thời kỳ thuộc quyền quản lý của Anh hơn 20 năm trước, Canada nhanh chóng bắt đầu chuẩn bị chào đón hàng loạt công dân nước ngoài từ khu vực này thông qua chương trình cư trú theo hình thức đầu tư. Nó được thiết kế để phục vụ cho các chuyên gia kinh doanh, đặc biệt hơn là các doanh nhân đến từ Hồng Kông và lợi nhuận thu về rất nhiều.
Hàng tỷ Đô-la Mỹ vốn đầu tư nước ngoài đã hoàn toàn đổ về British Columbia (đặc biệt là Vancouver) và không có dấu hiệu chậm lại! Tăng trưởng kinh tế của Canada tiếp tục nhờ vào toàn bộ dân số gồm các doanh nhân có tài năng và học thức cực cao, những người đã đến đó bằng con đường đầu tư định cư.
Thị thực gia hạn của Vương quốc Anh được cấp cho người dân Hồng Kông
Vương quốc Anh đã thực hiện một cách tiếp cận khác đối với người bản địa Hồng Kông vốn đã phát triển thịnh vượng. Hơn hai triệu cư dân Hồng Kông đáp ứng các yêu cầu về điều kiện để được cấp hộ chiếu ở nước ngoài của Anh. Khoảng 350.000 người đang sở hữu một hộ chiếu như vậy. Vào năm 2020, thủ tướng Anh đã biến con đường trở thành công dân ở Vương quốc Anh trở thành một sự lựa chọn dễ dàng hơn bằng cách thông báo rằng tất cả người dân Hồng Kông muốn đăng ký sẽ được cấp thị thực gia hạn.
Điều gì đang ngăn cản Hoa Kỳ áp dụng hoặc điều chỉnh một trong hai hoặc cả hai ý tưởng này? Thay vào đó, các quan chức chính phủ Hoa Kỳ đang lên kế hoạch gì? Và điều gì về chương trình EB-5 hiện tại có thể ngăn nó trở thành lựa chọn hàng đầu của các nhà đầu tư Hồng Kông?
Rào cản lập pháp đối với Nhà đầu tư EB-5 Hồng Kông
Các ví dụ được cung cấp ở trên chỉ là hai trong số các lựa chọn mà các nhà đầu tư Hồng Kông cân nhắc. Để Hoa Kỳ duy trì tính cạnh tranh giữa các nhà đầu tư định cư từ khu vực này, đơn giản là phải có sự thay đổi lớn hơn. Như hiện tại, Chương trình Đầu tư định cư EB-5 đơn giản không phải là ưu đãi hấp dẫn nhất mà họ đang cân nhắc.
Mọi cân nhắc cơ bản trong năm 2020 đều có thể bị hủy bỏ bởi chính phủ liên bang khi chính quyền tiền nhiệm ký Sắc lệnh về Bình thường hóa Hồng Kông vào tháng 07/2020. Sự kiện này về cơ bản đã gộp cư dân Hồng Kông vào với Trung Quốc đại lục, có nghĩa là sức nặng của tình trạng tồn đọng hồ sơ và những trì hoãn mà nhà đầu tư EB-5 Trung Quốc phải đối mặt giờ đây sẽ ảnh hưởng đến phân khúc nhà đầu tư đang ở giai đoạn chín muồi này. Biện pháp này có khả năng tăng thời gian của mỗi nhà đầu tư EB-5 Hồng Kông không chỉ vài tháng mà còn nhiều năm. Mặc dù Hoa Kỳ đón nhận một số lượng lớn người nhập cư Hồng Kông hơn bất kỳ nơi nào khác trên thế giới (ngoài Trung Quốc), chương trình chỉ khai thác một phần nhỏ nguồn tài chính từ khu vực Hồng Kông.
Cải cách Theo Hướng Thiết Thực là tiền đề để phục hồi sự quan tâm từ nhà đầu tư EB-5 Hồng Kông
Tạo cơ hội đầu tư EB-5 tốt hơn cho những nhà đầu tư EB-5 tiềm năng ở Hồng Kông là cách duy nhất để đảm bảo Hoa Kỳ có thể khai thác tiềm năng của mối quan hệ đôi bên cùng có lợi và bền vững dài lâu.
Trong khi chính quyền Biden tuyên bố sẽ xây dựng một liên minh lớn chống lại Trung Quốc, bước đầu tiên để tăng cường lợi ích EB-5 của Hồng Kông là bãi bỏ các biện pháp lạ đời trong sách vở. Bước thứ hai là cải cách thiết thực hơn. Có hai quan điểm trong giới EB-5 mang lại nhiều ý nghĩa: Một là đề xuất một biện pháp tạm thời để đẩy nhanh quá trình xử lý hồ sơ của đương đơn Hồng Kông và loại bỏ giới hạn thị thực hàng năm đối với Hồng Kông trong ngắn hạn.
Mặt khác, cần đặt ra yêu cầu phát triển kinh tế đối với các nhà đầu tư Hồng Kông, theo đó vốn đầu tư EB-5 của họ chỉ có thể áp dụng cho các dự án ở nông thôn hoặc các vùng lao động mục tiêu (TEA). Mục tiêu sẽ là thúc đẩy sự phát triển cần thiết ở các khu vực điều kiện kém/kém hiệu quả, đồng thời tránh bất kỳ vấn đề tập trung thị trường nào có thể xảy ra sau khi loại bỏ giới hạn thị thực hàng năm.
Ngoài lập trường ban đầu của chính quyền Biden chống lại Trung Quốc, một điều đáng chú ý khác là các đề xuất của Quốc hội rằng họ sẵn sàng tạo bất cứ hỗ trợ gì cho Hồng Kông. Họ đã đề cập rõ ràng đến các cải cách, lệnh trừng phạt và phục hồi khác sẽ giải quyết chương trình đầu tư EB-5 và củng cố thông điệp của chương trình tới Trung Quốc (và các nơi khác) về cam kết chắc chắn của Hoa Kỳ đối với các nguyên tắc dân chủ của mình.
Nếu các nhà lập pháp vụt mất cơ hội lần này, một điều chắc chắn là Hoa Kỳ chỉ có thể đứng nhìn một lượng vốn đầu tư nước ngoài vô cùng cần thiết (và nguồn nhân tài mới theo sau) đang bị các đối thủ cạnh tranh khốc liệt như Vương quốc Anh, Canada, Úc và Singapore chiếm mất.
